---

Subscribe to this collection to receive daily e-mail notification of new additions

Bài báo/Newspaper Tinh thần hiện pháp lạc trú trong thơ Việt Nam đầu thế kỉ XX đến nay (Qua khảo sát thơ của một số tác giả không xuất gia) Authors: Hoàng Kim Ngọc (2024) Tinh thần hiện pháp lạc trú của đạo Phật là sống an lạc ngay trong giây phút hiện tại đã để lại dấu ấn trong thơ của các tác giả Việt Nam hiện đại từ đầu thế kỷ XX đến nay. Tiếp thu quan niệm này, nhiều nhà thơ (không xuất gia) cũng đã nhận diện được những chất liệu của hạnh phúc hiện hữu ở xung quanh, biết lắng nghe thanh âm cuộc sống, biết tự thiền, biết rằng “Phật tại tâm”, biết tự giải thoát khỏi những khổ đau phiền não, biết “tự mình thắp đuốc lên mà đi”, biết tận hưởng trân trọng từng sat na hạnh phúc, sống hết mình trong hiện tại, hiểu rõ quy luật của triết lí nhị nguyên nên lạc quan, không màng danh lợi, rũ bỏ vô minh, coi nhẹ cái chết, có tinh thần từ bi giúp đỡ mọi người… Đó...

Bài báo/Newspaper Nghệ thuật tạo hình tượng Quan Âm của người Việt trong tương quan với Đông Á và một số nước trong khu vực Authors: Đỗ Thi Mỹ Hương (2024) Với ý nghĩa đại từ đại bi cứu khổ cứu nạn, việc thờ cúng Quan Âm nhanh chóng thích ứng và được một số nước ở Đông Á và Đông Nam Á như Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản, Indonesia, Hàn Quốc... tiếp nhận và phát triển. Ở Việt Nam, tục thờ Quan Âm là một quá trình phát triển, thu nhận và biến đổi để phù hợp với tín ngưỡng bản địa. Quan Âm trong hình tượng nữ giới, gắn với tín ngưỡng thờ nữ thần (tục thờ Mẫu) đã được “Việt hóa” thành 33 dạng hóa thân, trong đó có hình tượng Quan Âm nghìn mắt, nghìn tay. Bài viết tiếp cận nghiên cứu theo hướng liên ngành từ nghệ thuật đến lịch sử và văn hoá, đã làm sáng tỏ sự hình thành giữa tục thờ nữ thần với tục thờ Quan Âm nghìn mắt, nghìn tay ở Việt Nam,...

Bài báo/Newspaper Ảnh hưởng của Mục truyện Mục Kiền Liên cứu mẹ trong văn hóa Việt Nam Authors: Đỗ Thị Hà (2024) Truyện Mục Kiền Liên là tích truyện của Phật giáo được truyền từ Ấn Độ vào Việt Nam. Nội dung thể hiện tinh thần hiếu đạo của Phật giáo. Khi vào Việt Nam, truyện đã được “cải biên” bằng nhiều hình thức thể loại như: văn xuôi, truyện thơ Nôm lục bát, thơ song thất lục bát, sân khấu chèo, cải lương... Nội dung tư tưởng của nó ảnh hưởng nhiều mặt tới đời sống tôn giáo, tín ngưỡng tâm linh và đời sống sinh hoạt của người Việt. Bằng phương pháp nghiên cứu liên ngành, văn hóa học, văn học dân gian..., bài viết đã làm sáng tỏ giá trị của truyện Mục Kiền Liên và sự coi trọng chữ hiếu ở Việt Nam. Qua việc chuyển thể tác phẩm sang thơ ca và sân khấu chèo, cải lương... bài viết đã làm sáng tỏ bả...

Bài báo/Newspaper Quá trình tiếp nhận truyền thừa thiền tông từ Ấn Độ đến Trung Hoa vào Việt Nam và tinh thần tam giáo đồng nguyên của thiền học trúc lâm thời Trần Authors: Đặng Thị Đông (2024) Thiền tông từ Ấn Độ truyền đến Trung Hoa khởi đầu từ Tổ Bồ-Đề-Đạt-Ma, rồi truyền sang Việt Nam, đỉnh cao thể hiện ở nhà Trần với sự ra đời của Thiền phái Trúc Lâm. Bài viết khảo sát về quá trình truyền thừa Thiền từ Ấn Độ đến Trung Hoa và vào Việt Nam; về quá trình hình thành phát triển Thiền phái Trúc Lâm thời Trần cùng những đặc điểm tư tưởng, tinh thần dung hợp Tam giáo đồng nguyên trong Thiền học Trúc Lâm thời Trần và tính thống nhất về văn hóa Phật giáo giữa các nước Ấn Độ, Trung Hoa và Việt Nam. Bài viết cũng cho thấy mối liên hệ khăng khít trong thiền, nhất là Thiền tông và những ảnh hưởng của văn hóa Phật giáo Ấn Độ, Trung Hoa đến Việt Nam ở thời nhà Trần, qua đó khẳng định, b...

Bài báo/Newspaper Cuộc du hành của một tập tục: sự lan truyền, tiếp nhận và thực hành nghi thức khai bút "thượng đại nhân ..." tại Trung Quốc và Việt Nam thời tiền hiện đại Authors: Nguyễn Thanh Tùng (2024) Bài viết nghiên cứu quá trình lan truyền, tiếp nhận và thực hành của tập tục khai bút “Thượng đại nhân...” tại Trung Quốc và Việt Nam thời kì trung đại. Trong bài viết, tập tục khai bút “Thượng đại nhân...” được nhìn nhận như một tri thức có khả năng du hành qua biên giới các quốc gia tại khu vực Đông Á. Từ việc khảo sát các tài liệu hữu quan, bài viết lược thuật các giả thuyết về nguồn gốc, sự phát triển, ý nghĩa, cách thực hành và tầm ảnh hưởng của tục khai bút “Thượng đại nhân…” tại Trung Quốc và Việt Nam. Bài viết kết luận tập tục này đã khởi nguồn từ Trung Quốc, sau đó tiếp tục được biến cải tại Việt Nam trước khi trở thành một phần của nghi thức nhập học của trẻ em sơ học tại đâ...

- Từ một tác phẩm của Trương Đăng Quế, nhận diện đất nước và con người Nhật Bản đầu thế kỷ XIX qua chuyến phiêu dạt của năm người lính Việt Nam sang Nhật Bản Authors: Nguyễn Hữu Phúc (2024) Trương Đăng Quế là một vị đại thần có ảnh hưởng lớn trong triều đình nhà Nguyễn, từng làm quan qua bốn triều vua Gia Long, Minh Mạng, Thiệu Trị và Tự Đức. Ông là người nổi tiếng văn hay, có kiến văn sâu rộng, nhà thơ, nhà sử học được người đời nể trọng. Trong di sản văn học mà ông để lại, đáng chú ý có tác phẩm Nhật Bản kiến văn lục (Ghi chép những điều tai nghe mắt thấy về Nhật Bản). Tác phẩm do Trương Đăng Quế ghi chép vào năm 1828 từ lời kể của lính Việt Nam gặp bão phiêu dạt vào Nhật Bản. Đây là tác phẩm văn xuôi viết bằng chữ Hán đầu tiên do người Việt ghi chép về quốc gia Nhật Bản. Trên cơ sở kế thừa các công trình đi trước; bằng phương pháp nghiên cứu liên ngành, văn hóa học và...

Bài báo/Newspaper Về sách Đại Nam quốc cương giới vực biên hiện lưu trữ tại tư đạo văn khố (Shidobunko) - Nhật Bản Authors: Nguyễn Thị Oanh (2024) Đại Nam quốc cương giới vựng biên大南國疆界彙編là tập sách chuyên khảo cứu (kèm theo bản đồ toàn quốc và bản đồ các tỉnh) về biên giới nước ta tiếp giáp với các nước khác, được viết bằng chữ Hán, hiện lưu trữ tại Tư Đạo văn khố, Nhật Bản.. Sách do Hoàng Hữu Xứng biên soạn theo chỉ dụ nhà vua, được hoàn thành vào năm 1887. Đây là một văn bản địa chí quan phương, có giá trị trên nhiều phương diện, mang ý nghĩa lịch sử to lớn trong việc xác định vị trí địa lý và cương vực chủ quyền lãnh thổ Việt Nam dưới thời Nguyễn. Bằng phương pháp nghiên cứu văn bản, nghiên cứu liên ngành, địa danh học và văn hóa học... bài viết này muốn làm sáng tỏ về nội dung, giá trị của văn bản Đại Nam quốc cương giới vự...

Bài báo/Newspaper Lịch sử về sự phiêu dạt, giao lưu và nghiên cứu giữa Nhật Bản và Việt Nam nhìn từ các tác phẩm cổ điển liên quan đến An Nam hiện lưu trữ tại thư viện đại học Waseda Authors: Kono Kimiko (2024) Trong cơ sở dữ liệu tổng hợp về sách cổ của Thư viện Đại học Waseda có lưu trữ khoảng 10 cuốn sách liên quan đến An Nam. Nội dung trong những cuốn này chủ yếu là những chuyến phiêu dạt và trao đổi giữa Nhật Bản và Việt Nam. Thông qua các sách trên, có thể thấy từ thế kỷ 16 đến đầu thế kỷ 20 nổi lên là việc phiêu dạt và giao lưu giữa Việt Nam và Nhật Bản, đồng thời cũng có không ít các vấn đề nghiên cứu và điều tra nghiên cứu trên cơ sở tư liệu đã được số hóa và các hình ảnh đồ họa cũng được công khai. Bài viết này sẽ sắp xếp, chỉnh lý lại các thông tin về các tàng thư cũ và lai lịch của các sách vở cổ liên quan đến An Nam hiện lưu trữ tại thư viện của Đại học Waseda; sưu tầm một số tư...