Jeong, Han, Shinbaram: cảm xúc mỹ học Korea trong thơ Hwang Jin Yi và những liên hệ gặp gỡ trong thơ Hồ Xuân Hương của Việt Nam

Abstract

eong (tình), han (hận) và shinbaram (hoan ca) là những biểu hiện cảm xúc đặc thù sản sinh từ không gian đời sống tinh thần của người Korea. Theo thời gian, các phạm trù cảm xúc kể trên trở thành mỹ học thường thức về thế giới xung quanh. Bài viết đi vào phân tích tính jeong, han và shinbaram hiện diện trong thơ Hwang Jin Yi như những tầng bậc tự sự của cái tôi trữ tình đứng trước quá trình giao kết với cuộc sống và tự nhiên, cụ thể là thái độ trước thiên nhiên cảnh vật và trong địa hạt ái tình. Đồng thời, nhìn rộng ra, dựa trên những yếu tố khu vực, sự giao lưu tiếp biến văn hoá-văn học Đông Á, chúng tôi nhận thấy, trong thơ Hồ Xuân Hương (Việt Nam) cũng có những dấu hiệu tương cận với ba hình thái xúc cảm Korea, nhưng nữ sĩ đã biểu đạt chúng với một quan niệm khác, có tính “gây hấn” hơn rất nhiều, góp vào thi đàn thơ ca Việt Nam cổ điển một giọng thơ tình tứ nhưng sắc bén, trào lộng. Qua những phân tích, đối chiếu các phương diện cảm xúc được biểu đạt trong thơ của hai kỳ nữ được xem là một trong số những gương mặt sáng giá của thơ ca Đông Á, phần nào sẽ giúp chúng ta hiểu rõ được bề sâu của giới nữ, ý thức nữ quyền khi nhìn đối trọng với nam giới và hiểu rõ vì sao thơ các nàng vẫn là những khúc thanh âm vọng mãi đến hôm nay.